ایام البیض به روزهای سیزدهم، چهاردهم و پانزدهم هر ماه قمری گفته میشود. در روایات بر روزه گرفتن در این ایام تأکید شده است. نزد شیعیان، ایام البیض رجب و در مرتبه بعد شعبان و رمضان، از اهمیتی ویژه برخوردار است. در ایران اعتکاف، در ایام البیض ماه رجب برگزار میشود.
علامه آیت الله سید محمد حسین طباطبایی در جلد 2 کتاب تفسیر المیزان، صفحه 31، در خلال توصیف مراد از حديث قدسى: روزه فقط براى من است و من جزاى آن هستم (يا جزاى آن را ميدهم)، عرض میدارد که:
و اينكه فرموده: و” انا اجزى به “اگر كلمه” اجزى “را به صيغه معلوم بخوانيم، يعنى من جزاى آن را مى دهم آن وقت دلالت مى كند بر اينكه در دادن اجر به بنده، كسى ميان او و خدا فاصله و واسطه نمى شود، همانطور كه بنده هم در بندگى و عبادت خدا به وسيله روزه كسى را دخيل قرار نداد، و نگذاشت كسى از روزه داريش با خبر شود، چنان كه در باره صدقه آمده است: صدقه را تنها خدا مى گيرد، و بين صدقه دهنده و خدا كسى واسطه نيست، و در قرآن هم آمده:” و ياخذ الصدقات “و اما اگر” اجزى “را به صيغه مجهول بخوانيم، معنايش اين مى شود: (خود من جزاى روزه قرار مى گيرم) آن وقت عبارت كنايه مى شود از نزديكى روزه دار به خداى تعالى. و در كافى از امام صادق (علیه السلام) روايت آورده كه رسول خدا (صلى الله عليه وآله و سلم) در اوائل بعثت مدتى پشت سر هم روزه مى گرفت، بطورى كه اشخاص مطلع مى گفتند ديگر ترك نمى كند و سپس مدتى روزه را ترك مى كرد بطورى كه اشخاص مى گفتند ديگر روزه نمى گيرد، بعد از مدتى اين رسم را رها كرد، يك روز روزه مى گرفت، و يك روز افطار مى كرد، كه اين همان روزه داوود پيغمبر است، بعد از مدتى اين رسم را كنار گذاشت، و در هر ماه ايام البيض آن ماه يعنى (سيزده و چهارده و پانزدهم) آن را روزه مىگرفت، و سپس اين را هم ترك كرد، و در هر ده روز دو پنجشنبه و بين آن دو يك چهارشنبه روزه مىگرفت، و اين رسم را تا آخر عمر ادامه داد.
و از عنبسة العابد روايت شده كه گفت: رسول خدا (صلى الله عليه وآله و سلم) در ايامى كه از دنيا رفت، در اين رسم و برنامه بود كه همهساله شعبان و رمضان و سه روز از هر ماه را روزه مىگرفت.
مؤلف: اخبار از طريق اهل بيت (علیه السلام) در اين باب بسيار است، و اين همان روزه سنتى است كه رسول خدا (صلى الله عليه وآله و سلم) مىگرفت و گرنه روزه واجب تنها همان روزه رمضان است.
همچنین این مطلب (نحوه روزه گرفتن پیامبر گرامی اسلام (ص)) در جلد 6 کتاب تفسیر المیزان، اثر علامه طباطبایی نیز بدین صورت آمده است که:
و در كافى به سند خود از محمد بن مسلم از ابى عبد اللَّه (علیه السلام) نقل كرده كه فرمود: رسول خدا (صلى الله عليه وآله و سلم) در اوائل بعثت روزه گرفتنش اينطور بود كه يك مدت آن قدر پى در پى روزه مى گرفت كه مى گفتند هيچ روزى را بدون روزه بسر نمى برد، و مدتى ديگر آن قدر پى در پى روزه بود كه گفته مى شد: روزه نمى گيرد، آن گاه اين رويه را ترك كردند و مدتى يك روز در ميان روزه مى گرفتند كما اينكه روزه حضرت داود هم همين طور بوده، پس از مدتى اين را نيز ترك كرد و مدتى همان ايام البيض هر ماه را روزه بود، در آخر اين را نيز ترك كرد و سه روزى را كه در ايام البيض روزه مى گرفت در دهه هاى ماه تقسيم كرده يكى را در پنجشنبه دهه اول و يكى در چهارشنبه دهه دوم و يكى در پنجشنبه دهه سوم مى گرفت و تا زنده بود اين رويه را داشت.